#HAYATEVESIGAR

Menopoz, ayda bir olan adet kanamalarının doğal bir süreç içerisinde bitmesi anlamına gelmektedir. Yumurtalıklardan salgılanan Östrojen ve Progesteron hormon salgıları azalır ve üretimi durur böylece adet miktarlarında azalma ve iki adet arasındaki sürede uzama meydana gelir. Menopoz dönemi içerisine giren bu bayanlarda 2-3 ayda bir adet görmeye başlarlar, daha sonra 5-6 ayda bir adet olurlar ve yavaş yavaş adetten kesilirler. Bu süreç Premenopoz olarak adlandırılır.

Menopoz yaşını etkileyen en önemli faktörler genetik özelliklerdir. Bir bayanın annesi yada ablası kaç yaşında menopoza girdiyse kendisi de o yaşlarda menopoza girmektedir.
Bir de ırklara göre de menopoz yaşı değişebilmektedir. Örneğin siyah ırkta olan kadınlar beyaz ırkta olan kadınlara göre en az 2 yıl daha erken menopoza girmektedir.
Yine doğum sayısı arttıkça menopoz yaşı gecikmektedir.

Bir kız bebek dünyaya geldiği anda yumurtalığında 500.000 civarında yumurta hücresi vardır. Bu hücreler ergenlik yaşına kadar olgunlaşır ve adet görme dönemi gelince hormon salgılamaya başlarlar. Yumurtalıklar çalıştıkça yumurta hücreleri olgunlaşarak hormonal salgıya cevap verirler. Düzenli adetler ve yumurtaların olgunlaşmasıyla her ay kadın vücudu gebeliğe hazırlanmaya başlar. Her adet döneminde yaklaşık 900-1000 tane yumurta olgunlaşmak üzere hazırlanır

Menopoz 45-52 yaşlar arasındaki kadınların yaşadıkları kendine özgü bir dönemdir. Menopoz bir hastalık değildir ancak hormonların değişimine bağlı kadınlarda bir dizi değişikliler gerçekleşir. Hormonal değişikliklerden dolayı adet kesilmesi gerçekleşir. Adet kesilmesi 1 yılı doldurduktan sonra tam menopoz gerçekleştiği için artık gebe kalma riski de ortadan kalkmıştır. Bu dönemde kadınlar en azından gebe kalma korkusu olmadan için ilişkiye girebilirler.

Adet kanamalarının düzensizleşmesi ve kesilmesi
Ateş basması,gece terlemeleri
Çarpıntı
Uykusuzluk
Sinirlilik,unutkanlık ve depresyon
Konsantrasyon güçlüğü
Ciltte kuruluk,saçlarda zayıflama ve dökülme

Menopoz döneminde artık yumurtalıkların içindeki yumurta hücrelerinin bitmesiyle östrojen salgısı azalır ve Hipotalamus etkilenerek öncelikle FSH daha sonra LH hormonları yükselir böylece adet düzeninde bozulmalar bu şekilde oluşur

Menopoz döneminde görülen en sık bulgu adet düzeninin bozulmasıdır. Bu dönemde sikluslar kısalabilir, adet kanama miktarları azalabilir, hatta bazı aylar ay atlayarak adetler olabilir. Bu yaşanan süreç perimenopoz olarak adlandırılır ve kişiden kişiye süreleri değişebilir. Bu düzensiz adetler olurken adetin 3.günü yapılan hormon testleri ile menopoza yakın olup olmadığınız saptanabilmektedir.

Ateş basmaları perimenopoz döneminden itibaren en sık görülen belirtilerdir. Boyunda, yüz bölgesinde sıcaklık hissi ve bunlara eşlik eden terleme ve çarpıntı nöbetleri yaşanır. Günde birkaç kez ya da haftada birkaç kez bu nöbetler yaşanabilir. Sıcak basmalarının nedeni östrojen hormonun azalmasıyla hipofiz bezinin verdiği bir tepkidir, ayrıca ani LH salgılanması vücutta ısı artışına neden olur.

Sinirlilik, yorgunluk, aşırı hassasiyet, depresyon, kendini hasta gibi hissetme ve uykusuzluk gibi şikayetler bu dönemde sıklıkla görülmektedir. Aslında bu bulgular östrojen hormonunun eksilmesine bağlıdır. Östrojen hormonu eksildikçe vücuttaki endorfin denilen kimyasallar da azalır ve kişi negatif duygular içine girer. Bu dönemdeki bayanlar ayrıca üreme yeteneğini kaybettikleri için ve yaşlanma korkusu nedeniyle psikolojik sorunlar yaşamaktadırlar.

Östrojen azalması vagina bölgesinde atrofiye ve kuruluğa neden olur. Bu değişimden dolayı vagina ve idrar yolu esnekliğini kaybeder. Östrojen azalması vajinayı döşeyen epitellerin azaltır ve bu durumda da vagina kayganlığını kaybeder.Bu şekilde ilişki sırasında çok ciddi ağrılar hatta bazen kanamalar oluşur.Bu problemleri aşmak için cinsel aktiviteyi devam ettirmek gereklidir.

Östrojen azalması vagina ile komşu olan idrar yolu ve idrar kesesinin fonksiyonlarını da etkiler. Vaginal bölgedeki destek dokular zayıfladığı için idrar kaçırma ve mesanede sarkma (sistosel) olmaktadır.İdrar kaçırmanın en önemli nedeni mesanenin zamansız kasılmasına bağlı olan aşırı aktivitedir.Bu hastalarda sıklıkla yaşanan tuvalete giderken yolda idrarlarını kaçırmalarıdır.Bu sorunun menopozdaki kadınlarda görülme oranı % 20-30 dur.Lokal yada ağızdan alınan östrojen preparatları şikayetleri azaltır.

Menopozdan önce kadınları östrojen hormonu kalp-damar hastalıklarından korumaktadır. Ancak kadınlar menopoza girdikten sonraki dönemde vücutlarında östrojen olmadığı için neredeyse erkeklerde görülen kadar kalp-damar hastalıkları riski artmıştır. Menopozdan önceki dönemde östrojen hormonu HDL denilen iyi huylu kolesterolü arttırarak, LDL denilen kötü huylu kolesterolü azaltarak kadınları kalp krizinden korur.

Osteoporoz kemiklerin zayıflaması, incelmesi ve kırılabilmesi ile kendini gösteren bir durumdur. Menopozda östrojenin azalmasıyla birlikte kemiklerden kalsiyum kaybı artar. Bu şekilde kemik yıkımı artar yapımı azalır, kemikler zayıflar ve çok küçük darbelerle kırılabilirler. Özellikle 70 yaş civarında kalça kemiği kırıkları artar ve bazen öldürücü olabilir. Yine kemik erimesine bağlı 60 yaş civarında sırt ağrıları ve omurgada eğrilmeler olabilmektedir.

Menopozda östrojen azaldığı için kaslarda biriken laktik asidi vücuttan kolayca atılamaz bun bağlı olarak bel ve kasık ağrıları, sırt ağrıları gittikçe artar. Düzenli yürüyüş ve egzersiz ve bol sıvı almak bu şikayetleri azaltmaya yardımcı olabilir.
Yine menopoz döneminde östrojenin kolesterol üzerindeki dengeleyici etkisi ortadan kalktığı için daha kolay kilo alınır ve kilo vermek oldukça güçtür.