#HAYATEVESIGAR

Yeni Koronavirüs Hastalığı “COVID-19” Nedir?

Koronavirüsler, hayvanlarda veya insanlarda hastalığa neden olabilecek büyük bir virüs ailesidir. İnsanlarda, birkaç koronavirüsün basit bir soğuk algınlığından daha şiddetli solunum yolu enfeksiyonlarına kadar hastalıklara neden olduğu bilinmektedir. Koronavirüs hastalığına “COVID-19” virüsü neden olur. Yeni Tip Koronavirüs “COVID-19”, ilk olarak Çin’in Hubei Eyaleti Wuhan Kenti’nde solunum yolu belirtileri (ateş, öksürük, nefes darlığı) gelişen bir grup hastada yapılan araştırmalar sonucunda tanımlanmıştır.  İnsandan insana bulaşarak Wuhan Kenti başta olmak üzere Çin Halk Cumhuriyeti’ne ve oradan da ülkemiz dahil birçok ülkeye yayılmıştır.

 

 

Coronavirüs (Covid-19) Hamileler için Risk mi?
Şu ana kadar anneden karnındaki bebeğe geçmiş bir vakanın görülmemiş, ancak bu durumunun hamileler için sıfır risk olarak görülmemelidir.Coronaviürs (Korona/Covid-19) ilk ortaya çıktığı Aralık 2019 döneminden bu yana anne karnında anneden bebeğe geçtiğine dair bir vaka bildirilmemiş, şu ana kadar elde edilen bilgiler üzerinden değerlendirildiğinde hamilelerin diğer insanlara göre daha riskli olarak değerlendirilmemektedir. Şu an için Coronavirüs (Korona/Covid-19) özelinde hamileler riskli grupta diye kesin bir ifade kullanmasak bile gebelikte bağışıklık genel olarak baskılandığı için özellikle grip, influenza ve diğer enfeksiyon kaynaklı hastalıklarda hamileler risk grubunda yer almaktadır. Örneğin anne adayları için influenza virüsü çok tehlikelidir. Coronavirüs (Korona/Covid-19) için henüz böyle kesin bir bilgi bulunmuyor. Mevcut bilgilere bakıldığında da hamilelerde bir risk artışı görülmüyor. Ayrıca bu dönem içinde salgın var olduğu ülkelerde doğum sonrası bebeklerde coronavirüs (Korona/Covid-19) tanısı bulunmuyor. 

Anneden bebeğe geçmesinin olasılık dahilinde olabilir, fakat bugüne kadar böyle bir vaka bildirilmemiştir. Ancak daha önceki salgınlardan sorumlu olan SARS-CoV, MERS-CoV gibi diğer corona virüs ailesi üyelerinin gebelikte ciddi komplikasyonlara yol açtığı kanıtlanmıştır. Bu sebeple yine de tedbirli davranmak ve tüm hijyen kurallarına hassasiyetle uymak gereklidir.

 

Koronavirüs Hastalığı ve Belirtileri Nelerdir?

En çok karşılaşılan belirtiler; ateş, öksürük ve nefes darlığıdır. Hasta bireylerin öksürmeleri aksırmaları ile ortama saçılan damlacıkların solunması, bu damlacıklarla kirlenmiş yüzeylere dokunulduktan sonra ellerin yıkanmadan yüz, göz, burun veya ağza götürülmesi ile virüs vücuda alınabilmektedir. Kirli ellerle göz, burun veya ağza temas etmek son derece risklidir.

 

COVID-19 enfeksiyonlu hastaların yüzde 80’inin hastalığı hafif geçirmesi hastalığın iyi bir tarafı olarak düşünülebilir. Genellikle 60 yaş ve üzerinde ciddi kronik tıbbi rahatsızlıkları (kalp hastalığı, hipertansiyon, diyabet, kronik solunum yolu hastalığı, kanser gibi) olanların ve sağlık çalışanlarının bu hastalıktan daha fazla etkilendiği de ayrıca bilinmektedir.

 

1. Bulundukları ortam sık sık havalandırılmalı,
2. Mecbur kalmadıkça dışarıya çıkılmamalı,
3. Mecbur kalmadıkça toplu taşıma araçları kullanılmamalı,
4. Eller sık sık ve hijyene uygu şekilde yıkanmalı,
5. Kişisel eşyalar ortak kullanılmamalı (havlu, cep telefonu, kalem, bardak, tabak, çatal vb.)
6. Düzenli ve sağlıklı beslenmek ihmal edilmemeli,
7. Günde en az 2 litre su içilmeli,
8. Yabancı materyallerle temas sonrası elleri yıkanana kadaar ağız, burun ve gözlere temas edilmemeli,
9. Bağışıklık sistemi güçlendirilmeli,
10. Grip, nezle gibi hastalık görülen kişilerden, ateş, öksürük gibi belirtilen gösteren kişilerden uzak durulmalı,
11. Mümkünse sarılmak, el sıkışmak gibi temaslardan kaçınmalı,
12. İçeride ve dışarıda çevredeki insanlarla en az 1 metre mesafeyi korumalı,
13. Kalabalık ortamlara mümkün olduğunca girmemeli, böyle ortamlarda bulunması gerekirse virüs koruyucu nitelikte maske takmalı,
14. Gerekmedikçe seyahat etmemeli, özellikle uçak ile yurtdışı yolculuk yapmamalı,
15. Sosyal aktivitelere katılım ertelenmeli

Gebelik Döneminde Koronavirüs Tehlikeli midir?

Yeni Koronavirüs Hastalığı “COVID -19”un özellikle gebelik dönemindeki kadınlar ve bebekler üzerindeki etkisi ile ilgili olarak çok az şey bilinmektedir. COVID -19 ile ilgili mevcut veriler; gebelik dönemindeki kadınların artmış risk altında olduğunu göstermemektedir. Bununla birlikte, gebelik dönemindeki kadınların grip ve diğer solunum yolu enfeksiyonlarından ciddi şekilde etkilenebildikleri bilinmektedir. Bu nedenle, hamile kadınlar COVID -19 için risk altındaki bir nüfus olarak düşünülmelidir. Mevcut durumda, COVID -19’un hamilelerde plesantal yoldan fetusa geçip geçemeyeceği belli değildir. Bu konu ile ilgili yapılan tek çalışmada, COVID -19 pozitif annelerden sezaryenle doğan bebeklerin hiçbirinde COVID -19 tespit edilmediği gösterilmiştir.

 

Koronavirüs Saptanan Anne Emzirebilir mi?

Emzirmeye başlamak veya devam ettirmek, anne tarafından ailesi ve sağlık uygulayıcıları ile koordineli olarak belirlenmelidir. Şu anda birincil endişe, virüsün anne sütü yoluyla bulaşıp bulaşmayacağı değil, enfekte bir annenin emzirme döneminde virüsü solunum damlacıkları yoluyla iletip iletemeyeceğidir. Doğrulanmış COVID-19 olan bir anne, bebeğe dokunmadan önce ellerini yıkamak ve mümkünse emzirirken bir yüz maskesi takmak da dahil olmak üzere, virüsün bebeğine yayılmasını önlemek için mümkün olan tüm önlemleri almalıdır. Anne, sütünü elle veya elektrikli bir göğüs pompası ile sağıyorsa, anne herhangi bir pompa veya şişe parçasına dokunmadan önce ellerini yıkamalı ve her kullanımdan sonra uygun pompa temizliğini yapmalıdır.

 

Gebelik Dönemindeki Kadınlar Koronovirüsten Nasıl Korunmalıdır?

Aslında gebelik döneminde koronavirüs hastalığından korunma yöntemleri tüm toplum için önerilenlerden farklı değildir.

Bunlar;

 

Bu hastalığın görüldüğü ülkeler başta olmak üzere yurtdışına yolculuk yapılmamalıdır.

Eller en az 20 saniye boyunca normal sabun ve suyla yıkanmalı, sabun ve suyun olmadığı durumlarda alkol bazlı el antiseptiği kullanılmalıdır.

Öksürme veya hapşırma sırasında burun ve ağız tek kullanımlık kağıt mendil ile örtülmeli, kağıt mendilin bulunmadığı durumlarda ise dirsek içi kullanılmalıdır.

Mümkün olmadıkça kalabalık ve kapalı ortamlara girilmemeli, eğer girmek zorunda kalınıyorsa ağız ve burun kapatılmalı, tıbbi maske kullanılmalı ve odalar sık sık havalandırılmalıdır.

Eller yıkandıktan sonra ağız, burun ve gözlerle temas edilmelidir.

Hasta insanlara mümkünse 3 adımdan (en az 1 metre) daha az mesafede yaklaşılmamalıdır.

Gerekmedikçe sağlık merkezlerine gidilmemeli, gidilmesi gereken durumlarda diğer hastalarla temas en aza indirilmelidir.

İyi pişirilmiş hayvan ürünleri yenmelidir, hayvan kesim ve üretim yerlerinden uzak durulmalıdır.

Dışarıdan yemek sipariş etmek ya da yemek yerine evde kendi pişirdiğiniz yemekler tercih edilmelidir. Eğer dışarıdan ambalajlı yiyecek alırsanız; koronavirüs, plastik ve paslanmaz çelik üzerinde 3 gün canlı kalabileceğinden, ambalaja dokunduktan sonra yemek öncesi ellerin mutlaka yıkanması gereklidir.

Seyahat yapıldıysa ve sonrasında 14 gün içinde herhangi bir solunum yolu semptomu (öksürük, solunum sıkıntsı ve ateş gibi) olursa maske takılarak en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.